اثر شیر سویا بر تغییرات هیستومورفومتریک مخچه ناشی از برداشت تخمدان در موش های صحرایی نوزاد

    سویا محتوی مقدار زیادی ایزوفلاون ‌می‌باشد که از خانواده فیتواستروژن‌هاست.  فیتواستروژن‌ها مولکول‌های مشتق شده از گیاه بوده و دارای فعالیت شبه استروژنی هستند. آن‌ها دارای شباهت‌های ساختاری با استروژن پستانداران می‌باشند.  این تحقیق با هدف مطالعه اثر شیر سویا بر تغییرات هیستومورفومتریک مخچه ناشی از برداشت تخمدان در موش‌های صحرایی نوزاد صورت گرفته است.  برای انجام این تحقیق تعداد 30 قطعه موش صحرایی ماده‌ی یک روزه در شرایط استاندارد آزمایشگاهی نگهداری شدند.  در سن یک هفتگی به طور تصادفی تعداد 20 قطعه موش تحت عمل جراحی برداشت تخمدان (OVX) قرار گرفتند و 5 قطعه موش نیز به عنوان گروه شاهد (sham) جراحی شدند.  5 موش باقی‌مانده به عنوان کنترل در نظر گرفته شدند.  سپس درمان سه گروه از موش‌های OVX در 14 روزگی توسط شیر سویا به میزان ml/kg 75/0،ml/kg  5/1 و ml/kg 3 دو بار در روز انجام گرفت.  در پایان دو ماهگی، پس از خون‌گیری و مرگ بدون درد، مخچه‌ی تمامی موش‌ها جدا و در فرمالین 10% قرار داده شد.  پس از پروسه‌ی بافتی و رنگ‌آمیزی متداول هماتوکسیلین - ائوزین، در زیر میکروسکوپ نوری هیستومورفومتریک مخچه شامل اندازه‌گیری ضخامت لایه‌های گرانولار، مولکولار و اندازه‌ی سلول‌های پورکینژ در ماده‌ی خاکستری مخچه، شمارش سلول‌ها در این لایه‌ها، ضخامت ماده‌ی سفید و مقایسه‌ی نسبت ماده‌ی خاکستری به ماده‌ی سفید مخچه انجام گرفت.  با استناد به تحقیق حاضر می‌توان گفت که کم شدن استروژن ناشی از برداشت تخمدان در موش‌های صحرایی نوزاد موجب کاهش ضخامت و تعداد سلول‌ها در بیشتر لایه‌های مخچه می‌گردد و با استفاده از شیر سویا (به میزان بالا) باعث افزایش غلظت سرمی 17-β استرادیول در خون شده که متعاقباً سبب افزایش ضخامت لایه و تعداد سلول‌ها می‌شود.  بنابراین شیر سویا می‌تواند به عنوان منبع فیتواستروژن جانشین هورمون‌های مصنوعی مد نظر قرار گیرد.